دستگاه کنترل بازرسی ایکس ری و 10 نکته مهمی که باید درباره آن بدانید

همه ما در طول زندگی خود با دستگاه کنترل بازرسی ایکس ری مواجه شده‌ایم، گرچه بسیاری از ما در ابتدا با نام و کاربردهای این دستگاه آشنا نبوده‌ایم و شاید تا پیش از این نمی‌دانستیم که دستگاه ایکس ری چه چیزی را نشان می‌دهد؛ اما این نکته را نباید فراموش کنیم که این دستگاه‌ کاربردهای بسیار گسترده‌ای در زندگی ما دارد، برای مثال در فرودگاه از این نوع دستگاه‌ برای بازرسی محتوای داخلی چمدان‌ها استفاده می‌شود؛ علاوه بر این، دستگاه‌های ایکس ری در مکان‌های مختلفی مورد استفاده قرار خواهند گرفت که در ادامه در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد؛ همچنین در این مقاله درباره مضرات دستگاه ایکس ری برای انسان نیز توضیح خواهیم داد.

دستگاه بازرسی ایکس ری چیست؟

در ابتدا لازم است تا به معرفی دستگاه ایکس ری بپردازیم. بازرسی خودکار اشعه ایکس در حقیقت مبتنی بر بازرسی نوری خودکار است که در آن به جای استفاده از نور مرئی از اشعه‌ی ایکس استفاده می‌شود. به کمک اشعه ایکس می‌توان، عناصری که به طور معمول قابل رویت نیستند را در معرض دید قرار داد که به این ترتیب عمل بازرسی به درستی انجام می‌شود. استفاده از اشعه ایکس خودکار، امروزه در صنایع مختلف برای رسیدن به دو هدف انجام می‌پذیرد: اولین هدف آن بهینه سازی فرآیندها و دومین هدف آن تشخیص ناهنجاری‌ها است که عموماً در کارخانه‌ها به منظور عیب یابی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که عبور مواد غذایی از دستگاه ایکس ری مشکلی برای آن‌ها ایجاد نمی‌کند؛ استفاده از این دستگاه در کارخانه‌ها هیچ مانعی نخواهد داشت؛ همچنین از دستگاه ایکس ری مواد مخدر برای تشخیص و پیشگیری از عبور مواد مخدر از گیت فرودگاه نیز استفاده می‌شود، به همین منظور در فرودگاه‌ها به این دستگاه، دستگاه بازرسی چمدان نیز گفته می‌شود.

اگر بخواهیم تعریف ساده‌تری از دستگاه کنترل بازرسی ایکس ری یا همان اشعه ایکس ارائه دهیم، باید عنوان کنیم که این دستگاه در حقیقت شبیه یک تونل است که اجسام از داخل آن عبور کرده و بدین ترتیب عناصر عبوری را ردیابی می‌کند، برای مثال در اجلاس‌های مهم و کنفرانس‌ها از این دستگاه برای کنترل عبور و مرور افراد و همچنین بررسی اشیا مشکوک استفاده می‌شود. این دستگاه کاملاً بی‌خطر بوده و از این جهت همواره مورد توجه قرار گرفته است.

 اجزا به کار رفته در ساخت دستگاه بازرسی ایکس ری

اولین و مهم‌ترین قسمت به کار برده شده در ساخت دستگاه کنترل بازرسی، تونل مخصوص و همچنین نقاله‌های مخصوص در زیر آن است. به این ترتیب که جسم مورد نظر روی نقاله قرار گرفته و پس از گذر از قسمت ایکس ری در مسیر در نظر گرفته شده وارد می‌شود. قسمت بعدی در ساخت این نوع از دستگاه‌ها قسمت ژنراتور ایکس ری نامیده می‌شود. در این قسمت اشعه ایکس به جسم تابانده می‌شود. این کار از طریق لامپ‌های مخصوص ایکس ری با قدرت تابش‌های متفاوت انجام می‌پذیرد. سنسورهای آشکارساز و سنسورهای نوری از دیگر بخش‌های تشکیل دهنده دستگاه‌های بازرسی هستند که هر یک وظیفه خاصی را انجام می‌دهند. 

سنسورهای آشکارساز در حقیقت انرژی تابشی اشعه ایکس را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کنند. سنسورهای نوری (که با استفاده از اشعه مادون قرمز کار می‌کنند) نیز در قسمت‌های ورودی و خروجی تونل نصب می‌شوند و وارد شدن جسم را اطلاع می‌دهند. این کار برای تابش به موقع اشعه ایکس انجام می‌شود. در این سیستم همچنین لازم است تا قسمتی برای مانیتور کردن تصاویر دریافتی وجود داشته باشد تا اپراتور از طریق آن بتواند اجسام را بررسی نماید. معمولا تصاویر دریافت شده می‌توانند اطلاعاتی در رابطه با شکل اشیا، محل استقرار آن‌ها و همچنین جنس آن‌ها ارائه دهند و از این طریق به تشخیص موارد مورد نظر کمک کنند.

10 نکته مهم در انتخاب دستگاه بازرسی ایکس ری

در انتخاب دستگاه ایکس ری همواره باید نکات متعددی در نظر گرفته شود. توجه به هر یک از این نکات در هنگام انتخاب این دستگاه سبب می‌شود تا افراد بتوانند سیستمی دقیقا مطابق با نیاز خود تهیه کنند.

1- کیفیت تصویر

اولین فاکتور در انتخاب یک دستگاه ایکس ری، در نظر گرفتن کیفیت تصویری است که ارائه می‌دهد، به طور مثال همه‌ی ما در هنگام خرید یک دوربین ابتدا به پیکسل‌های آن و کیفیت تصویری که می‌تواند ارائه کند توجه می‌کنیم. این مسئله در رابطهه نوع دستگاه 2D، 2.5D و 3D وجود دارد. مدل 2D، یک نمای مستقیم از بالا به پایین را فراهم می‌کند. 2.5D امکان نماهای بالا به پایین و ک با دستگاه‌های ایکس ری نیز صدق می‌کند؛ اما فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت تصویر در این دستگاه‌ها متفاوت خواهند بود. مواردی که می‌توانند در این دستگاه‌ها کیفیت تصویر را تحت تأثیر قرار دهند شامل قدرت، ولتاژ، اندازه نقطه، وضوح آشکارساز، مجاورت منبع اشعه ایکس به مورد و میدان دید است که باید به آن‌ها توجه کرد.

2- محور ابعادی دستگاه

یکی دیگر از عوامل مهم در انتخاب دستگاه‌های ایکس ری تعداد ابعاد آن است. به طور کلی از نظر ابعاد، سج یا زاویه دار را امکان پذیر می‌کند و مدل‌های سه بعدی که امکان دیدن هر سه نما از تصویر را فراهم خواهد کرد.

3- سهولت در استفاده

دستگاه‌های ایکس ری هر چه ساده‌تر طراحی شوند، کار اپراتور را راحت‌تر می‌کنند و به نوعی باعث صرفه جویی در زمان نیز خواهند شد. در برخی مدل‌ها امکاناتی وجود دارد که تفسیر تصویر را کمی آسان‌تر می‌کند؛ به عنوان مثال با استفاده از رنگ‌ها می‌توان تفسیر برخی از داده‌ها را ساده‌تر کرد.

4- نوع دستگاه ایکس ری

دستگاه‌های ایکس ‌ری در انواع مختلف تولید می‌شوند و این نوع کاربری ماست که تعیین می‌کند چه نوع دستگاهی را انتخاب کنیم. به طور مثال برخی برای بررسی بسته یا چمدان و برخی برای بررسی اتومبیل یا کامیون‌های باربری ساخته می‌شوند تا دستگاه بررسی کند که در بین بار کامیون در مرز کشورها، موادمخدر یا انسان برای قاچاق وجود دارد یا خیر؟ اگر در بین بار، مواردی که گفته شد، وجود داشته باشد دستگاه ایکس ‌ری نشان می‌دهد و از ورود یا خروج کامیون جلوگیری می‌شود.

 5- نگهداری

نحوه نگهداری از هر یک از دستگاه‌های ایکس ری طبیعتاً با هم متفاوت است و لازم است تا این کار تحت نظر متخصصین انجام پذیرد و هر چند مدت یک‌بار از این نظر بررسی و سرویس شود.

6- قسمت‌های سخت افزاری دستگاه

دستگاه‌های ایکس ری که توسط کمپانی‌های مختلف تولید می‌شوند، از نظر سخت افزاری و قطعات به کار برده شده در آن‌ها نیز متفاوت‌اند و بنابراین در هنگام انتخاب حتماً می‌بایست به این نکته در مورد آن‌ها توجه شود. شرکت تایگر نمایندگی رسمی شرکت ZKTeco در ایران، با بهره‌گیری از قطعات و سخت‌افزارهای با کیفیت بالا، بهترین دستگاه های ایکس ری را به مشتریان عزیز تحویل می‌دهد.

7- قسمت‌های نرم افزاری دستگاه

نرم افزارهای سیستم از پارامترهای اساسی در انتخاب یک سیستم ایکس ری هستند. برای دستگاه‌های ایکس ری دو مدل نرم افزار کاربردی و نرم افزار اصلی سیستم در نظر گرفته شده است که هر یک دارای انواع خاصی هستند و بر حسب نیاز می‌توان آن‌ها را انتخاب کرد.

8- سیاست‌های کنترل تردد

برای هر نمونه از دستگاه‌های ایکس ری ممکن است سیاست‌های متفاوتی برای کنترل تردد در نظر گرفته شود. باید بررسی شود که دستگاه ایکس ری مورد استفاده در سازمان شما چه نوع کاربری‌های دارد.

9- درصد میزان امنیت مورد نظر

این عامل به شدت وابسته به نوع و محل کاربرد دستگاه است. اگر شما می‌خواهید سازمان از امنیت بالایی برخوردار باشد باید دستگاهی انتخاب کنید که دقت بالایی داشته باشد.

10- سایر امکانات جانبی ارائه شده توسط سازنده

مواردی مانند گارانتی، خدمات پس از فروش و… نیز از دیگر عواملی است که انتخاب یک دستگاه کنترل بازرسی ایکس ری را مهم می‌کند.